Manisa Büyükşehir Belediyesi ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED)  iş birliği ile Kültür Sitesi Lale Salonu’nda, Köy Enstitüleri’nin 85. kuruluş yıldönümü ve YKKED Aydınlanma Onur Ödülü takdimi programı düzenlendi. CHP Genel Başkan Yardımcısı İzmir Milletvekili Murat Bakan ile CHP Eski Milletvekili, Gazeteci Mustafa Balbay’ın konuşmacı olarak yer aldığı programa, Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, CHP İl Başkanı İlksen Özalper, CHP Manisa Milletvekili Selma Aliye Kavaf, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Genel Başkanı Gökhan Bal, Manisa Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Burak Deste, Genel Sekreter Yardımcıları, siyasi partilerin temsilcileri, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.

Aydınlanma Onur Ödülü’nü genelde İzmir’de verdiklerini söyleyen YKKED Genel Başkanı Gökhan Bal, bu ödülün, İzmir dışında verilen ikinci ödül olduğunu kaydetti. Bal, “Burada bulunmaktan çok mutluyum. Biz Aydınlanma Onur Ödülü’nü her yıl 17 Nisan haftasında veriyoruz. Bu ödülümüzü; çalışma yaptığı alanda ülkesinin çağdaşlaşmasına, aydınlanmasına, demokratik bir yapıya kavuşmasına katkı koyan aydınlarımıza veriyoruz. 2025 Aydınlanma Onur Ödülü’nü de birçok müziğiyle ülkemizin çağdaşlaşmasına katkı veren usta isim Cahit Berkay’a vermekten de onur duyuyoruz” dedi.

Bal, ‘Köy Enstitüleri neden hala konuşuluyor’ eleştirilerinin doğru bir yaklaşım olmadığını belirterek, kuruldukları dönemde toplumun yüzde 80’inin köylerde yaşadığını hatırlattı. Bal, bu nedenle pozitif bir uygulamaya ihtiyaç duyulduğunu belirterek, İsmail Hakkı Tonguç’un uygulayıcı, Hasan Ali Yücel ve İsmet İnönü’nün de bu sürecin devamını sağlayan isimler olduğunu vurgulayarak hepsine minnet borçlu olduklarını ifade etti. Köy enstitülerinin uygulamalı, üretici bir iş eğitimi modeli olduğunu da dile getiren Gökhan Bal, “Artık köy yok, bu modele gerek yok” anlayışını yanlış bulduğunu belirtti.

“Köy enstitüleri, Cumhuriyet insanını yetiştirme modelidir” diyen Bal, konuşmasının sonunda Manisa Büyükşehir Belediyesi ile YKKED arasında ortak çalışmalar yapılabileceğini söyledi.

Kendisinin de YKKED üyesi olduğunu ve bundan gurur duyduğunu belirten Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, “Cumhuriyet tarihinin en büyük aydınlanma projelerinden biri olan köy enstitülerinin 85’inci kuruluş yıldönümünde sizlerle olmaktan çok mutluyum. Bu salonda, bu inanca sahip insanlar olduğu sürece, nice yıldönümlerini gururla kutlayacağız. Küçükken okuduğum kitapların sayfalarında sadece harfler değil, hayaller vardı. Kalemde, toprağın ve bilginin birleştiği üreten bir eğitim anlayışı vardı. Bu anlayış köy enstitülerinden doğmuştu. Ne yazık ki köy enstitülerini kapatan zihniyet, bugün hala bizi karanlığa hapsetmek isteyen zihniyetle aynıdır. Hala eğitimimizi ve adaletimizi, bu zihniyet yönetiyor. Ama artık yerelde iktidarız. Artık inananlar korkmadan alanlarda hak, hukuk, adalet diye haykırıyor. Bu anlayışı yarınlara taşıyan onurlu, dik duran insanların sayısı her geçen gün artıyor. Bu artışta biz yöneticilerin sorumluluğu büyük” dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Murat Bakan ise köy enstitülerinin birçok insanın hayatına dokunduğunu anlatarak “Birkaç hikaye anlatmak istiyorum köy enstitülerine dair. Bundan 10 sene önce bir arkadaş topluluğundayız. Yine politika konusu açıldı. Konu, cumhuriyete ve şu anki burjuvaziye geldi. ‘İki kuşak geri gidin, cumhuriyet hikayesi olmayan ne sanatçı ne akademisyen vardır’ dedim. O gün tanıştığım Birant Canselen ‘Benim böyle bir hikayem var. Benim babam Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptı’ dedi. Ben İzmir’de büyüdüm, yetiştim ama ailem aslen Tokat Zileli. Köyümüzün ilk öğretmeni köy enstitülü. Annemin dayısı, o köyden ilk okuyan kişi. Köy enstitüsüne gidiyor, okuyor ve öğretmen oluyor, köye dönüp okul yapıyor. Kerpiç bir okul. Kendi yaptığı okulda bir sınıfta, beş sınıf yetiştiriyor. Annem de babam da orada yetişiyor. Sadece köy enstitüleri değil halk evleri, teknik ziraat okulları. Babam da ziraat teknik okulu mezunu. Öksüz. Köye gelen ziraat okulu müdürünün peşine takılıp enstitüye gidiyor. Uygulamalı tarım öğretiyorlar. Benim, Anadolu’nun yoksul köyünden çıkan, ayağında kara lastikli bir köylü çocuğunu CHP Genel Başkan Yardımcısı yapan hikayedir” diye konuştu.

Nebil Özgentürk’ün Cahit Berkay Belgeseli’nin gösteriminin ardından ödülünü Dernek Genel Başkanı Gökhan Bal ve Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeyrek’ten alan usta sanatçı Cahit Berkay, “Ödülü, liselerde okullarından sürgün edilen öğretmenler ve de onların o güzel talebeleri adına alıyorum. Köy enstitülerinin kapatılması, cümlenin başında keşkelerin olduğu hatırlamalardır. Eğer ki enstitüler kapanmasaydı bugün bir İngiltere, Güney Kore ya da Almanya’dan hiçbir farkımız olmazdı. Bu keşke devam ediyor ama üstesinden geleceğiz. Her şey inadına daha güzel olacak” diye konuştu.