Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde dünyada ve Türkiye’deki çocuk işçiliğine, rakamlarla ve devreye aldığı farkındalık projesiyle dikkat çekti. Yayınlanan ILO ve UNICEF verileri, dünya genelinde yaklaşık 138 milyon çocuğun hala tarlada, atölyede ya da sokakta çalıştığını gösteriyor. Bu çocuklardan 54 milyonu tehlikeli işlerde çalışıyor. Sahra Altı Afrika, yüzde 22 ile en yüksek çocuk işçiliği yaygınlığına sahip. Bunu, yüzde 8 ile ikinci sırada yer alan Kuzey Afrika ve Batı Asya izliyor. 2019 yılı verilerine göre Türkiye’de ise yaklaşık 720 bin çocuk ekonomik faaliyette bulunuyor. TÜGİS Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Sidar, “Küçük Eller İçin Büyük Gelecekler: Çocuk İşçiliğine Hayır adlı projemiz ile gıda ekosisteminin paydaşlarına ve kamuoyuna yönelik olarak 1 yıl boyunca farkındalığı artıracak çalışmalarda bulunacağız” dedi. Projenin ortaklarından Çalışma Hayatı Derneği’nin Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nurcan Önder ise Türkiye’de çocuk işçiliğiyle mücadelede mevsimlik tarım işçiliği alanında yapılan çalışmaların öneminin altını çizdi.  

2000 yılından bu yana, çocuk işçiliği neredeyse yarı yarıya azaldı. Ancak mevcut ilerleme hızının düşük olması nedeniyle küresel açıdan 2025 yılı sonunda çocuk işçiliğini ortadan kaldırma hedefine ulaşılamadığı görülüyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) verilerine göre bu hedefe önümüzdeki beş yıl içinde ulaşmak için ilerleme hızının 11 kat artması gerekiyor. Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde dünyada ve Türkiye’deki çocuk işçiliğine bu verilerle dikkat çekti.

En yüksek çocuk işçi Afrika’da, Türkiye’de düşüş var

Rakamlar en çok yoksulluk, eğitime erişim sorunları, göç ve mültecilik gibi faktörlerin ağırlıkta olduğu bölgelerde çocuk işçiliğinin yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Bu ülkelerin başında yüzde 48 ile Güney Sudan, yüzde 45 ile Etiyopya ve yüzde 42 ile Burkina Faso geliyor. ABD ve AB ülkelerinde de çocuk işçiliği yüzde 1’in altında. Türkiye’de ise 720 bin çocuk ekonomik faaliyette bulunuyor. Ülkemizde çocukların yüzde 30,8’i tarımda, yüzde 23,7’si sanayide, yüzde 45,5’i ise hizmet sektöründe çalışıyor. Bununla birlikte 2006 yılında çocuk işçiliğiyle mücadelede ILO tarafından “Örnek Ülke” seçilen Türkiye; 2024 yılında da “Rehber Ülke” statüsünü kazanmıştı. İstikrarlı yürütülen çalışmalar doğrultusunda 1994 yılında yüzde 15,2 olan çocuk işçiliği oranı, 2019 yılında yüzde 4,4’e düşürüldü. 

 “Projemizle yüzde 1’in altına düşmesine katkı sağlayacağız”

Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) ve Çalışma Hayatı Derneği iş birliğiyle başlatılan “Küçük Eller İçin Büyük Gelecekler: Çocuk İşçiliğine Hayır” projesi; başta gıda sektörü olmak üzere tüm üretim alanlarında çocuk işçiliğine karşı farkındalığı artırmaya odaklanıyor. Proje kapsamında 1 yıllık kapsamlı bir çalışma planladıklarını belirten TÜGİS Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Sidar; “Çocuk İşçiliğine Hayır projemizle işverenlere uluslararası mevzuat hakkında bilgiler aktarıyor, bu mücadelede sorumluluk ve yükümlülüklerini ele alan eğitimler düzenliyoruz. Farkındalığın kamuoyu nezdinde artması için basında ve dijital medyada iletişim çalışmalarımız da eş zamanlı sürüyor. Bu faaliyetlerle ülkemizde çocuk işçiliği oranının yüzde 1’in altına düşmesine yönelik politika ve faaliyetlere katkı sağlamayı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.

Mevsimlik tarım işçiliği Türkiye’de öncelikli konular arasında

Projeye ilişkin konuşan Çalışma Hayatı Derneği Başkanı Dr. Nurcan Önder ise “TÜGİS’le birlikte yürüttüğümüz proje, gıda ekosisteminde sorumlu işletme davranışını kurumsallaştırmayı ve tedarik zincirinin tüm halkalarında çocuk işçiliğine karşı kalıcı bir kültür oluşmasına destek niteliği taşıyor. Türkiye’de gezici mevsimlik tarım işçiliğinin yaygınlığı, çocukların aileleriyle birlikte yer değiştirmesi ve eğitimin kesintiye uğrama riski gibi özgün dinamikler özel çözümler gerektiriyor. Bu nedenle işverenler için yükümlülük ve iyi uygulama eğitimlerini, saha odaklı farkındalık çalışmalarını ve veri temelli değerlendirmeleri içeren bir çerçeve oluşturduk” dedi.

“İttifak 8.7 doğrultusunda projemizi sürdürüyoruz”

Önder, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı yol haritası kapsamında herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini belirterek, “Türkiye, 2023 yılında Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ‘İttifak 8.7’ kapsamında kendisine bir yol haritası belirledi. Bu haritanın altında da; strateji hazırlanması, sistemlerin iyileştirilmesi, farkındalık bilgi düzeyinin artırılması, idari yaptırımların etkinliğinin artırılması gibi amaçlar yer alıyor. Bakanlığın yayınladığı bu amaçlara ulaşılabilmesi için tüm taraflar ortaklaşa ve koordineli çalışacak. Biz de projemizi bu haritaya uygun olarak zorla çalıştırma, modern kölelik, insan ticareti ve çocuk işçiliğinin hızla ortadan kaldırılması doğrultusunda kurguladık. Akademik bilgi, uluslararası mevzuat ve sektör pratiklerini aynı masada buluşturarak, gıdanın tarladan sofraya uzanan zincirinde çocukların korunmasına katkı sağlamayı amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.

TÜGİS Hakkında

Ülkemizin ilk işveren sendikalarından TÜGİS, aynı zamanda Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) kurucu üyesidir. Üyeleri arasında ülkemizin önde gelen gıda üreticilerinin yer aldığı TÜGİS, yarım asrı aşkın süredir Türk gıda sanayiinin gelişmesi ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılması adına öncü çalışmalara imza atmaktadır. TÜGİS, faaliyetlerine başladığı 1961 yılından bu yana sosyal diyaloğa, çalışma barışına ve gıda sanayiinin gelişimine kesintisiz katkıda bulunan yenilikçi bir sivil toplum örgütüdür.